
Bạn thiếu cân và đã áp dụng nhiều cách để tăng cân nhưng vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn? Vậy, cách tăng cân cho người gầy khó hấp thụ khoa học, hiệu quả như thế nào? Hay làm sao để tăng cân cho người gầy?
Nguyên nhân thường gặp khiến người gầy khó tăng cân
Để đạt được cân nặng mong muốn, người gầy cần xác định nguyên nhân gây khó tăng cân. Có sáu nhóm nguyên nhân chính cần được xem xét:
1. Chế độ dinh dưỡng không phù hợp:
Nhiều người cố gắng ăn nhiều nhưng chế độ ăn chưa cân bằng, thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu hỗ trợ tăng cân hiệu quả. Việc bổ sung đầy đủ protein, carbohydrate phức hợp, chất béo lành mạnh và các vitamin, khoáng chất là cần thiết.
2. Yếu tố di truyền và cơ địa:
Một số người có “gen gầy” di truyền, khiến việc tăng cân trở nên khó khăn hơn ngay cả khi ăn uống đầy đủ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không thể cải thiện cân nặng bằng cách áp dụng chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp.
3. Bệnh lý:
Một số bệnh lý ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và hấp thu chất dinh dưỡng, dẫn đến khó tăng cân. Các bệnh lý này bao gồm:
*Cường giáp: Hoạt động quá mức của tuyến giáp làm tăng tốc độ trao đổi chất, dẫn đến tiêu hao năng lượng nhanh chóng và khó tăng cân.
*Tiểu đường: Sử dụng glucose không hiệu quả làm thiếu hụt năng lượng, gây sụt cân.
*Viêm đường ruột (IBD): Viêm nhiễm đường ruột làm giảm khả năng hấp thu chất dinh dưỡng, dẫn đến sụt cân.
4. Rối loạn ăn uống:
Rối loạn ăn uống gây mất kiểm soát việc ăn uống, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và hấp thu dinh dưỡng, dẫn đến sụt cân.
5. Tác dụng phụ của điều trị:
Một số thuốc hoặc phương pháp điều trị như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị có thể gây ra các tác dụng phụ như tiêu chảy, nôn mửa, giảm hấp thu chất dinh dưỡng và sụt cân.
6. Các yếu tố khác:
Căng thẳng, ít vận động, thiếu ngủ cũng góp phần làm khó khăn cho việc tăng cân.
Để tìm ra nguyên nhân cụ thể và có giải pháp tăng cân hiệu quả, người gầy nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân sẽ giúp xây dựng kế hoạch tăng cân an toàn và phù hợp nhất.
Hướng dẫn, gợi ý cách tăng cân cho người gầy, khó hấp thụ
Để cải thiện tình trạng khó tăng cân, người gầy nên đi khám với bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn, xây dựng thực đơn cụ thể. Có thể tham khảo thêm một số cách tăng cân cho người gầy khó hấp thụ sau:
1. Nạp nhiều calo hơn lượng calo đã đốt cháy để tăng cân
Để tăng cân hiệu quả, người gầy cần nạp lượng calo cao hơn lượng calo tiêu thụ hàng ngày. Theo khuyến nghị của các chuyên gia dinh dưỡng, việc bổ sung thêm từ 300 đến 500 calo mỗi ngày là một mục tiêu hợp lý. Tuy nhiên, việc xác định lượng calo cần bổ sung cần dựa trên chỉ số TDEE (Tổng mức năng lượng cơ thể cần tiêu thụ trong ngày) và BMR (Tỷ lệ trao đổi chất cơ bản) cá nhân, đảm bảo tính cá nhân hóa và an toàn cho sức khỏe.
Việc bổ sung calo nên tập trung vào các nguồn thực phẩm lành mạnh, giàu dinh dưỡng như ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, trái cây, rau củ quả. Nên tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều chất béo xấu, đường tinh luyện, và đồ uống có đường, nhằm duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tăng cân, người gầy nên tham vấn ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Họ sẽ giúp lập kế hoạch ăn uống phù hợp với tình trạng sức khỏe và mục tiêu tăng cân cụ thể của từng cá nhân.
2. Chú trọng bổ sung các thực phẩm giàu protein – Cách tăng cân nhanh hơn
Protein, hay chất đạm, là chuỗi gồm 20 loại axit amin (không phải 23) đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tổng hợp và sửa chữa tế bào. Theo khuyến nghị của các chuyên gia dinh dưỡng, việc bổ sung đầy đủ protein là rất quan trọng đối với người gầy nhằm thúc đẩy quá trình tăng trưởng và phát triển cơ bắp, từ đó hỗ trợ tăng cân hiệu quả. Một số nguồn protein chất lượng cao, hữu ích cho việc cải thiện cân nặng ở người gầy bao gồm các loại cá, thịt nạc, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, … Việc lựa chọn nguồn protein đa dạng và kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng, giàu năng lượng là điều cần thiết để đạt được kết quả tối ưu.
3. Tăng cường lượng carbohydrate
Việc bổ sung carbohydrate là một phương pháp hiệu quả hỗ trợ tăng cân cho người gầy. Carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho các hoạt động sống của cơ thể. Tăng cường lượng carbohydrate nạp vào sẽ tạo ra nguồn dự trữ năng lượng dồi dào, góp phần cải thiện tình trạng thiếu cân.
Một số thực phẩm giàu carbohydrate mà người gầy nên cân nhắc bổ sung vào chế độ ăn uống bao gồm các loại củ, như khoai lang, khoai tây; ngũ cốc nguyên cám như yến mạch; và các loại gạo.
4. Ưu tiên chất béo tốt – Cách tăng cân cho người gầy khó hấp thụ
Để tăng cân hiệu quả, người gầy cần bổ sung chất béo không bão hòa tốt vào chế độ ăn. Chất béo đóng vai trò quan trọng như nguồn năng lượng dự trữ, hỗ trợ hoạt động sống của cơ thể, cấu thành màng tế bào và tăng cường hệ miễn dịch. Việc bổ sung các thực phẩm giàu chất béo không bão hòa, chẳng hạn như các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám và dầu ô liu, là một chiến lược dinh dưỡng thiết yếu trong quá trình tăng cân lành mạnh. Tuy nhiên, việc xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và phù hợp với nhu cầu cá nhân là điều cần thiết, nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch cụ thể.
5. Ăn nhiều bữa mỗi ngày giúp tăng cân nhanh
Để hỗ trợ tăng cân cho người gầy khó hấp thụ, cần kết hợp nhiều phương pháp. Bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng trong khẩu phần ăn, việc chia nhỏ bữa ăn là một chiến lược quan trọng. Chia nhỏ bữa ăn giúp cơ thể hấp thụ năng lượng đều đặn trong suốt cả ngày, góp phần ổn định đường huyết và tối ưu hóa quá trình trao đổi chất cũng như hấp thu dưỡng chất, từ đó hỗ trợ tăng cân hiệu quả.
Thông thường, một chế độ ăn có thể được chia thành 6 bữa nhỏ (3 bữa chính và 3 bữa phụ). Tuy nhiên, việc xác định số lượng và kích thước bữa ăn phù hợp nhất cần được cá nhân hóa dựa trên tình trạng sức khỏe và thể trạng cụ thể của từng người. Do đó, khuyến cáo người gầy nên tham vấn ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng kế hoạch ăn uống hợp lý và an toàn. Việc tự ý chia nhỏ bữa ăn mà không có sự tư vấn chuyên môn có thể dẫn đến những tác động không mong muốn.
6. Không bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng
Suy dinh dưỡng dẫn đến việc cơ thể huy động nguồn năng lượng dự trữ từ các mô như cơ bắp và gan, làm cản trở quá trình tăng cân ở những người gầy. Bữa sáng đóng vai trò thiết yếu trong việc khởi động chuyển hóa cơ bản, cung cấp năng lượng cần thiết cho hoạt động thể chất và tinh thần trong suốt cả ngày. Do đó, việc bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng, là điều không nên đối với những người khó tăng cân, bởi nó sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt năng lượng và gây khó khăn cho việc cải thiện cân nặng.
7. Xem xét uống các loại thức uống giàu dinh dưỡng
Việc bổ sung các loại đồ uống giàu dinh dưỡng như sữa, nước ép trái cây, sinh tố trái cây hoặc rau củ, và whey protein vào chế độ ăn uống là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả trong việc tăng cân. Những loại đồ uống này cung cấp nguồn năng lượng dồi dào, bổ sung vitamin và các dưỡng chất thiết yếu, từ đó tối ưu hóa quá trình trao đổi chất và hỗ trợ quá trình tăng cân lành mạnh.
8. Tập thể dục thể thao để tăng cơ, tăng cân hiệu quả
Tập luyện thể chất là một phương pháp hiệu quả để tăng cân bằng cách kích thích nhu cầu năng lượng của cơ thể. Việc này góp phần làm tăng cảm giác thèm ăn ở người gầy, từ đó thúc đẩy quá trình hấp thu chất dinh dưỡng và cải thiện cân nặng một cách tối ưu. Do đó, người gầy nên duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao đều đặn với cường độ và tần suất phù hợp, lựa chọn các bộ môn như bơi lội, đạp xe, tập gym… Việc lựa chọn hình thức tập luyện cần được cân nhắc dựa trên thể trạng và khả năng của từng cá nhân.
9. Ngủ đủ giấc mỗi ngày
Ngủ đủ giấc và cải thiện chất lượng giấc ngủ là yếu tố quan trọng hỗ trợ tăng cân hiệu quả ở người gầy. Chất lượng giấc ngủ tác động trực tiếp đến quá trình trao đổi chất, do đó, duy trì giấc ngủ ngon sẽ tối ưu hóa việc hấp thụ dưỡng chất và đào thải độc tố. Điều này góp phần nâng cao tinh thần, cải thiện cảm giác ngon miệng và hỗ trợ quá trình tăng cân. Đối với những người gầy khó hấp thụ chất dinh dưỡng, việc đảm bảo giấc ngủ đủ và sâu là một biện pháp cần thiết để tăng cường hiệu quả của quá trình tăng cân.
10. Chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý
Khi mệt mỏi, cơ thể tự động giảm các hoạt động trao đổi chất để tiết kiệm năng lượng, dẫn đến giảm cảm giác thèm ăn và hấp thu chất dinh dưỡng kém hiệu quả. Tình trạng này càng trầm trọng hơn khi phải đối mặt với áp lực công việc hoặc học tập kéo dài và thiếu thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Do đó, việc thiết lập một chế độ làm việc, học tập và nghỉ ngơi khoa học là yếu tố then chốt để hỗ trợ tăng cân hiệu quả. Chế độ này sẽ giúp kích thích cảm giác thèm ăn và tối ưu hóa quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, từ đó thúc đẩy tăng cân lành mạnh.
11. Cải thiện hệ tiêu hóa giúp tăng hấp thu dinh dưỡng
Cải thiện chức năng tiêu hóa là yếu tố quan trọng hỗ trợ tăng cân ở người gầy. Suy giảm sức khỏe hệ tiêu hóa dẫn đến giảm hấp thu chất dinh dưỡng, cản trở quá trình tăng cân hiệu quả. Do đó, ngoài việc tăng cường cung cấp chất dinh dưỡng, người gầy cần đặc biệt chú trọng đến việc cải thiện chức năng tiêu hóa. Để được tư vấn và điều trị kịp thời, người gầy nên thăm khám chuyên khoa Tiêu hóa tại các bệnh viện uy tín nhằm xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
12. Khám dinh dưỡng nếu không cải thiện được tình trạng thiếu cân
Khó tăng cân dù đã áp dụng nhiều phương pháp? Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp. Việc thăm khám tại chuyên khoa Dinh dưỡng của các bệnh viện uy tín là bước cần thiết để xác định nguyên nhân gây khó tăng cân và xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả.
Chuyên khoa Dinh dưỡng – Tiết chế tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cung cấp dịch vụ thăm khám, tư vấn và thiết kế thực đơn cá nhân hóa, nhằm cải thiện cân nặng và sức khỏe toàn diện. Quá trình thăm khám bao gồm kiểm tra lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết theo chỉ định của bác sĩ. Dựa trên kết quả đánh giá toàn diện, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, đảm bảo tăng cân hiệu quả và an toàn.
Những sai lầm có thể khiến tăng cân thất bại
Để việc áp dụng cách tăng cân đạt hiệu quả tối đa và hạn chế nguy cơ “thất bại”, người gầy cần tránh những sai lầm sau đây:
1. Ăn nhiều nhưng ít vận động vì sợ tiêu hao năng lượng
Việc hấp thu nhiều calo mà không tăng cân có thể là do thiếu hoạt động thể chất. Thực tế, lượng calo nạp vào cao kết hợp với lối sống ít vận động có thể dẫn đến tình trạng cân nặng không thay đổi. Hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc kích hoạt quá trình trao đổi chất và điều chỉnh cảm giác thèm ăn. Vì vậy, việc kết hợp chế độ dinh dưỡng phù hợp và luyện tập thể dục thể thao đều đặn không chỉ hỗ trợ điều chỉnh cân nặng mà còn góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể và phòng ngừa các bệnh lý. Thiếu vận động có thể là nguyên nhân khiến người gầy khó tăng cân mặc dù ăn nhiều.
2. Ăn ít rau, nhiều dầu mỡ vì nghĩ sẽ béo, mập nhanh hơn
Chế độ ăn giàu chất béo nhưng thiếu rau củ quả là một chế độ ăn thiếu khoa học, không chỉ gây khó khăn cho việc tăng cân mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng đối với người gầy.
Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo dẫn đến tích tụ mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ, rối loạn lipid máu…
Hơn nữa, chế độ ăn nghèo rau củ quả dẫn đến thiếu hụt chất xơ và các vi chất dinh dưỡng thiết yếu, làm giảm hiệu quả hấp thu chất dinh dưỡng và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Để đạt được hiệu quả tăng cân tối ưu, người gầy cần xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng, cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết với lượng phù hợp với nhu cầu cá nhân. Việc tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng là điều cần thiết để lập kế hoạch ăn uống khoa học và an toàn.
3. Ăn liên tục cả ngày để mong tăng cân nhanh
Quan niệm cho rằng ăn liên tục trong ngày là phương pháp tăng cân nhanh chóng chưa được chứng minh khoa học. Thực tế, việc ăn uống thường xuyên không theo kế hoạch và bất kể thời điểm nào trong ngày có thể dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng, gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như rối loạn tiêu hóa, đái tháo đường týp 2, và rối loạn lipid máu. Hơn nữa, việc ăn liên tục mà thiếu sự lên kế hoạch hợp lý dễ gây cảm giác no quá mức và dẫn đến chán ăn. Do đó, đối với những người gầy mong muốn tăng cân, việc tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để lập kế hoạch ăn uống phù hợp là điều cần thiết. Kế hoạch này cần đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất và phù hợp với thể trạng, giúp tăng cân một cách lành mạnh và bền vững.
5. Uống nước có gas và ăn thức ăn nhanh
Việc tiêu thụ nước ngọt có ga (có đường) và thức ăn nhanh, vốn giàu calo nhưng nghèo chất dinh dưỡng thiết yếu, không được khuyến khích đối với người gầy. Mặc dù thức ăn nhanh có thể dẫn đến tăng cân, nhưng việc bổ sung chúng lại tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm do dư thừa đường và chất béo không lành mạnh. Vì vậy, người gầy nên tránh hoặc hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thực phẩm này.
4. Uống ít nước
Việc cung cấp nước đầy đủ là yếu tố thiết yếu cho quá trình chuyển hóa và hấp thu chất dinh dưỡng trong cơ thể. Thiếu nước có thể gây rối loạn các quá trình này, dẫn đến khó khăn trong việc tăng cân. Hơn nữa, tình trạng thiếu nước mãn tính tiềm ẩn nguy cơ cao gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, bao gồm nhưng không giới hạn ở sỏi thận, tăng cholesterol máu và rối loạn chức năng đường ruột.
6. Bỏ cuộc quá nhanh
Việc cung cấp đủ nước là yếu tố thiết yếu cho quá trình chuyển hóa và hấp thu dinh dưỡng trong cơ thể. Thiếu nước có thể gây rối loạn các quá trình này, dẫn đến khó khăn trong việc tăng cân. Hơn nữa, tình trạng thiếu nước mãn tính tiềm ẩn nguy cơ cao gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, bao gồm nhưng không giới hạn ở sỏi thận, tăng cholesterol máu và rối loạn chức năng đường ruột.
Tăng cân nhanh có tốt cho sức khỏe không?
Việc tăng cân quá nhanh ở người gầy có thể gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đến sức khỏe. Sự gia tăng trọng lượng đột ngột và không kiểm soát có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2, tăng huyết áp, suy thận, và suy gan. Do đó, người gầy cần được tư vấn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để thiết lập một kế hoạch tăng cân an toàn và phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân, nhằm tránh những rủi ro tiềm ẩn. Việc tự ý tăng cân nhanh chóng mà không có sự giám sát chuyên môn là không nên.
Lưu ý khi người gầy khó hấp thụ muốn tăng cân
Để đạt hiệu quả tối ưu trong việc tăng cân, người gầy cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị do bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng xây dựng. Bên cạnh đó, việc đảm bảo chất lượng giấc ngủ, duy trì tinh thần thoải mái, hạn chế tối đa việc sử dụng chất kích thích (thuốc lá, rượu, bia…) và thiết lập một chế độ nghỉ ngơi hợp lý là những yếu tố then chốt hỗ trợ quá trình tăng cân.
Bài viết này hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích, làm sáng tỏ vấn đề tăng cân. Khuyến cáo người gầy nên chủ động thăm khám tại các bệnh viện uy tín, có chuyên khoa Dinh dưỡng để được tư vấn và xây dựng kế hoạch tăng cân phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân.